Zus Henny - Jan Toorop

Zus Henny

Jan Toorop ( Indonesië 1858 - Nederland 1928 )
Verkocht

Aangeboden door Studio 2000 Kunsthandel




Een regelrechte uitzondering binnen de portretkunst van Jan Toorop is de weergave van personen ten voeten uit, zoals hij dat met de zusjes Henny deed. Het drieluik waartoe de tekening ‘Zus’ oorspronkelijk behoorde was afkomstig uit Villa Henny in Den Haag, het door de architect H.P. Berlage ontworpen woonhuis van Carel Henny, directeur van verzekeringsmaatschappij De Nederlanden van 1845, en zijn echtgenote Adriana van den Broek. In opdracht van Henny maakte Toorop voor de muziekkamer van deze villa levensgrote portretten van hun dochters, overeenkomstig Berlage’s ideeën over architectuur als ‘Gesamtkunstwerk’. Philip Zilcken schreef in 1898, op het moment dat de drie werken nog niet te zien waren in Villa Henny, dat ze ‘niet als looze schilderijen werden opgehangen, maar in den wand aangebracht worden en er een deel van het geheel uitmaken, zoowel van lijn als van kleur’.

De sobere eikenhouten, door Berlage ontworpen lijst waarin de tekeningen oorspronkelijk waren gevat is verloren gegaan nadat de kinderen bij het verlaten van het ouderlijk huis elk hun eigen portret meekregen. De lijst was nog wel te zien op de Wiener Secession in 1902, waar Toorop zijn werk tentoonstelde (zie afb).

Bij de entree van deze tentoonstelling hing een affiche van Toorop en werd de bezoeker gewaarschuwd: ‘Wer solcher Meisterkunst nicht mag, für den ist mein Haus nicht gemacht’. Voor de Weners was dit een overbodige mededeling, want Toorop werd door hen geadoreerd. Toorop nam op de Secession dan ook een bijzondere positie in doordat een ruimte volledig ingericht was met werk van zijn hand. Prominent aanwezig in die zaal waren de portretten van de zusjes Henny: Anna (1882-1927), Adrienne (1889-1983) en Helena (‘Zus’, 1885-1921).
Toorop beeldde de zusjes, gekleed in japonnen en nette schoenen, in afzonderlijke, niet nader gedefinieerde ruimtes. Door de gedraaide houding van Anna en Zus is een samenhangend geheel gecreëerd. Toorop liet drie verschillende poses van het gezicht zien: ‘en profil’, ‘en face’ en ‘en trois quarts’. De viool, bal en narcis in de handen van de meisjes symboliseren specifieke aspecten van hun verschillende karakters op dat moment: de muzikaliteit van de oudste dochter Anna, de speelse aard van de jongste, Adrienne, en de interesse van Zus voor de natuur.

Het portret van de zusjes Henny was een van de 23 werken die Toorop instuurde op de Secession van 1902, maar het bleef zeker niet onopgemerkt. Kunstenaar Koloman Moser vond dat het werk een eigen wand moest hebben. Hij zei over Toorops werk: ‘Sie wissen wohl nicht welcher Toorop-cultus in Wien besteht.’
Maker
Jan Toorop
Periode
1897
Materiaal
zwart en gekleurd krijt op papier
Signatuur
links boven 'Jan Toorop' en gedateerd rechts onder '1897'
Referentie
100-191
Afmetingen
71 x 177.5 cm

Aangeboden door

Studio 2000 Kunsthandel

Dorpsstraat 9 B-C
1261 ES Blaricum
Nederland

+31 356409432
http://www.studio2000.nl/

Gallerie profiel

Ontdek ook


Volg ArtListings


Site by Artimin