Paar aard- en hemelbollen, Johann Gabriel Doppelmayr, Neurenberg

Paar aard- en hemelbollen, Johann Gabriel Doppelmayr, Neurenberg

Prijs: Prijs op aanvraag

Aangeboden door Kollenburg Antiquairs BV



Paar aard- en hemelbollen, Johann Gabriel Doppelmayr, Neurenberg Paar aard- en hemelbollen, Johann Gabriel Doppelmayr, Neurenberg

Globis Celestis Novus cura J.G. Doppelmayr M.P.P. adornatus a J.G. Puschnero Chacogr Norib / Globis Terrestris Novus cura J.G. Doppelmayr M.P.P. adornatus a J.G. Puschnero Chalcogr Norib

Elke globe bestaat uit twaalf handgekleurde kopergegraveerde segmenten, welke een holle kern van papier-maché bedekken, bestaande uit twee halve bollen die op de evenaar zijn verbonden en bedekt met een laagje gips. Er zijn papieren horizonringen, bestaande uit een reeks concentrische cirkels, die de maanden van het jaar, de tekens van de dierenriem en de windrichtingen weergeven. De globes zijn te zien op hun originele in Nederlandse stijl uitgevoerde ebbenhouten en eiken standaardjes, met vier korte gedraaide houten poten met stevige kruisspanten, die een gedraaide cirkelvormige houten basis ondersteunen met een houten middenstijl, staande op afgeplatte bolpootjes.

De gegradueerde meridiaancirkelringen en gemonteerde uurringen zijn gemaakt van messing, elk met gegraveerde schaalverdeling en cijfers. De horizonringen zijn gemaakt van papier-maché. Beide globes zijn schoongemaakt en opnieuw gelakt.

De signatuurcartouche op de aardbol is niet gemakkelijk te lezen. Op de hemelbol is hij wel duidelijk leesbaar. In tegenstelling tot de grotere versies, met een diameter van 20 cm en 32 cm, is dit paar kleine globes zeldzaam. Doppelmayr produceerde namelijk slechts een zeer beperkt aantal 10 cm globes. De globes zijn gegraveerd door Johann Georg Puschner. Hij was een instrumentmaker in Neurenberg.

De staat van deze globes is goed, met onvolkomenheden en kleine gebreken die geheel consistent en gebruikelijk zijn voor globes van deze grootte en leeftijd. De sterrenbeelden op de hemelbol worden afgebeeld als fantastische mythische beesten en prachtige figuren. De hemellichamen zijn op de eclipticapolen gelegd, de decoratieve titelcartouche is geplaatst op het zuidelijk halfrond onder Cetus. Op de aardglobe zijn de titel en meridiaan-uitlegcartouches beide gesitueerd in de Stille Oceaan, met het spoor van Dampier over de hele wereld.

Johann Gabriel Doppelmayr (ook gespeld als Doppelmair, Doppelmaier of Doppelmayer) was de zoon van de Neurenbergse koopman Johann Siegmund Doppelmayr (1641-1686) en werd geboren op 29 september 1677. Zijn vader was geïnteresseerd in toegepaste natuurkunde en was een van de eersten die in Neurenberg een verticale vacuümpomp ontwierp.

Doppelmayr studeerde aan meerdere universiteiten en rondde onder andere de studies Wiskunde, Natuurkunde en Rechten succes af met proefschriften. In zijn studieperiode reisde hij door Europa en Groot Brittannië waarbij hij ook enige tijd in Nederland verbleef. In april 1701 ging Doppelmayr naar Leiden waar hij verbleef in het huis van de astronomieprofessor Lothar Zumbach von Koesfeld (1661-1727) en leerde (waarschijnlijk in de werkplaats van Musschenbroek) telescooplenzen vormen en slijpen.

Na zijn terugkeer in Neurenberg in 1702 werd hij benoemd tot hoogleraar, hetgeen de start was van een zeer succesvolle academische carrière. Doppelmayr schreef over astronomie, aardrijkskunde, cartografie, sferische trigonometrie, zonnewijzers en wiskundige instrumenten. Hij werkte vaak samen met de cartograaf Johann Baptist Homann (1664-1724), een voormalige Dominicaanse monnik uit Oberkammlach in Schwabia die zich in 1688 in Neurenberg had gevestigd en kaartgraveur werd voor de uitgeverijen van Jacob von Sandrart (1630-1708) en David Funck (1642-1709). In 1702 richtte Homann een invloedrijke cartografische uitgeverij op die na zijn dood werd voortgezet door zijn zoon Johann Christoph Homann (1703-1730) en na diens dood door zijn vriend Johann Michael Franz (1700-1761) en de echtgenoot van zijn stiefzus Johann Georg Ebersberger (1695-1760) onder de naam “Homännische ErbenDe uitgeverij bleef tot 1848 onder verschillende namen actief. Een van Doppelmayrs vele studenten was Georg Friedrich Brander (1713-1783) uit Regensburg, die zich in 1734 in Augsburg vestigde en in 1737 een gerenommeerde werkplaats voor wetenschappelijke instrumenten stichtte.

Doppelmayr stierf op 1 december 1750 in Neurenberg. Veel latere bronnen beweren dat zijn dood werd veroorzaakt door de fatale gevolgen van een krachtige elektrische schok die hij kort daarvoor had gekregen tijdens het experimenteren met een batterij elektrische condensatoren. De maankrater Doppelmayer (28,5° zuiderbreedte en 41,4° westerlengte), de nabijgelegen rille Rimae Doppelmayer (25,9° zuiderbreedte en 45,1° westerlengte) en de kleine planeet 12622 Doppelmayr zijn naar hem vernoemd.

Periode
1736
Materiaal
Papier-maché, gezwart eiken, eiken, messing
Signatuur
Doppelmayr
Referentie
100-501
Afmetingen
15.5 cm

Aangeboden door

Kollenburg Antiquairs BV

Postbus 171
5688 ZK Oirschot
Nederland

+31 499578037
+31 655822218
http://www.kollenburgantiquairs.com/

Gallerie profiel

Ontdek ook


Volg ArtListings


Site by Artimin