Hollandse Renaissance Zeeuwse kast

Een eiken vierdeurs kast met geometrische vakverdelingen op de paneeldeuren, bestaande uit eiken en ebbenhouten delen. De kast wordt aan de voorzijde gedragen door gezwart houten bolpoten. Optisch wordt de kast verdeeld in twee delen, gescheiden aan de zijden door figuratieve pilasters met gesculpteerde decors, welke van boven tot onder doorlopen. De brede deuren in de bovenkast worden gescheiden door ornamenten van leeuwenkoppen, gestileerde acanthusbladeren en eindigend in leeuwenpoten. Hierboven, in de bolle ebbenhouten pijplijst die de gehele breedte van de kast overspant, zijn de drie pilasters gesierd met cherubijnenkopjes.

De boven- en onderkast worden van elkaar gescheiden door een dwarse met een geboogd motief. De pilasters zijn langs de grote deuren versierd met zittende Hermatlanten met daaronder stilistische motieven. De kast is aan de onderrand rondom voorzien van een uitstekende plint. Aan de zijkanten van de kast keren de gedeeltelijk met ebbenhout gefineerde geometrische paneelvlakken, zij het iets soberder, terug.

De Zeeuwse kast is een type kast die sterk afwijkt van de overige Nederlandse meubelen. Het is een relatief laag meubel dat dikwijls is versierd met tropisch hardhout en intarsia. Verschillende interieurbetimmeringen met de voor de Zeeuwse kast zo kenmerkende Kornissen, intarsia en andere typische Zeeuwse details, zijn bewaard gebleven, waarvan enkele in de collectie van het Rijksmuseum. Zoals een deel van een betimmering in Brouwershaven in Zeeland in de eerste helft van de 17e eeuw, bestaande uit een beddenkoets en een deur. Zowel in deze betimmering als op deze Zeeuwse kast zien we een terugkerend element dat specifiek is voor Zeeuws snijwerk uit deze periode, namelijk de figuren op de pilasters. Deze Hermatlanten stellen bebaarde mannen en vrouwen voor die slechts met het ontblote bovenlijf worden getoond. Op hun hoofden dragen ze ionische kapitelen. Één arm houden zij op de rug en met de andere arm houden zij hun gewaad omhoog.

Literatuur:
Loek van Aalst en Annigje Hofstede, Noords Nederlandse meubelen van renaissance tot vroege barok 1550-1670, 2011, p. 162