Haagse tafelklok, Matthijs van Leeuwaerden

Uurwerk
Tussen de twee platines, die verbonden zijn door vier gedraaide pilaren, bevindt zich het uurwerk met gaand- en slagwerk op een veertrommel; de slinger hangt aan een zijden draadje tussen de cycloïde bogen. Het slagwerk telt af door middel van een sluitschijf, genummerd genummerd 1-12 dat een enkele slag laat klinken op een kwartier na het uur, het hele uur en de halve uren op een diepe bel gemonteerd onder het uurwerk. Op de kwartieren na het uur en het hele uur volgt een enkele slag op de bel boven op de kast achter het fronton. De wekker is geplaatst in de rechterbovenhoek van de kast.

Wijzerplaat
De 20 cm grote, rechthoekige, met fluweel beklede wijzerplaat scharniert naar links en is op de bovenhoeken bezet met een paar zilveren borstweringen van vliegende engeltjes die dag en nacht voorstellen. De onderste hoeken zijn bezet met figuren, de ene met een uil en een halve maan, de andere met een lamp aan weerszijden van een zilveren cartouche naamplaatje, scharnierend om toegang te bieden tot de slinger. De zilveren cijferring toont de uren in Romeinse cijfers en de minuten in Arabische cijfers. De uren en minuten worden aangeduid met zeer fijne zilveren ajourgezaagde wijzers. Ook de centraal geplaatste wekker toont een zeer verfijnde ajour versiering. Onder het cijfer VI bevindt zich een schildje met de signatuur: M Van Leeuwaerden Haerlem.

Kast
De eiken kast met ebbenhouten fineer, rust op vier bolpootjes en heeft een beglaasde aan de voorzijde. De deur heeft een geprofileerde ebbenhouten rand en wordt geflankeerd door twee kolommen. Wanneer de deur geopend is kan de grondplaat, waarachter het uurwerk is gemonteerd, naar voren worden gedraaid met behulp van een metalen schuif die op de grondplaat is bevestigd, ter hoogte van het cijfer III. De zijkanten van de klok zijn elk voorzien van een rechthoekig venster met een geprofileerde ebbenhouten lijst. Het boogvormige onderbroken fronton is verfraaid met een geprofileerde rand. Aan de achterzijde van de klok zijn twee ophangogen aangebracht, waardoor de klok aan de muur gemonteerd kan worden. De binnenkant van de kast is aan de achterzijde versierd met een gemarqueteerde achtpuntige ster, een veel voorkomend ornament in Haagse klokken.

Matthijs van Leeuwaerden was de, waarschijnlijk jongere, broer van J.J. van Leeuwaerden, en de zoon van Jacob van Leeuwaerden, klokkenmaker in Haarlem. Hij werd in 1677 ingeschreven bij het Sint-Lucasgilde en werkte tot aan zijn dood in 1691 in Haarlem.

Literatuur:
Enrico Morpurgo, Nederlandse klokkenmakers en horlogemakers vanaf 1300, 1970, p. 78