Paar Franse Louis XV appliques, naar Nicolas Pineau

Een paar vuurvergulde bronzen Louis XV appliques met twee ongelijke armen. De achterplaat, de twee armen, de bobèches en de vetvangers van de appliques zijn opgebouwd uit fraai gewonden bladmotieven. Daarbij lijken de vetvangers niet zozeer ontworpen om het kaarsvet op te vangen als wel om het te laten wegvloeien.
De achterplaat toont de doorbroken rocaille (percé à jour) die zo kenmerkend is voor de ontwerpen van Nicolas Pineau. De fraaie opwaartse beweging van de asymmetrische armen, karakteristiek voor de Rococo-periode, is zeer overtuigend.

Nicolas Pineau (1684-Parijs-1754) was de zoon van Jean Baptiste Pineau “sculpteur ordinaire du Roi”. Nicolas Pineau studeerde architectuur onder Hardouin Mansart en Boffrand en volgde de sculptuur-klassen aan de St. Lucas-academie. Bovendien werkte hij samen met de goudsmid Thomas Germain.
Van 1717 tot 1727 was hij werkzaam aan het hof van Tsaar Peter de Grote in St. Peterburg waar hij verantwoordelijk was voor het decoratieve beeldhouwwerk en later ook voor een deel van de architectuur. Terug in Parijs vanaf 1727 ontwierp hij, vaak in samenwerking met de architect François Blondel, interieurs, meubilair en verlichting.
Pineau’s werk was beroemd vanwege de evenwichtige verdeling van de asymmetrische ornamentiek in decoratief beeldsnijwerk en architectuur. Hij werd, samen met Juste Aurèle Meissonnier en Jacques de Lajoüe, beschouwd als de uitvinder van het “genre pittoresque” dat later bekend zou worden onder de naam “Rococo”.
Hoewel Pineau niet veel voor bronsgieters ontwierp, heeft hij toch enkele fraaie ontwerpen gemaakt voor wandappliques (fig. 1, sinds 1908 in het Musée des Arts décoratifs, Parijs).

Het meest karakteristieke van Pineau’s ontwerpen is het “percé à jour” motief (de doorbroken materie) in rocailles, dat niet alleen op de ontwerpen voor verlichting voorkomt maar zeker ook op de ontwerpen voor wandtafels, consoles en spiegellijsten een grote rol speelt.

Literatuur:
Cat. tent., Designing the Decor, French Drawings from the eighteenth Century, met teksten van Peter Führing, Lissabon 2005.
Hans Ottomeyer & Peter Pröschel, Vergoldete Bronzen, die Bronzearbeiten des Spätbarock und Klassizismus, München 1986, p. 140, fig. 2.11.9